Loading

Verslaving en criminaliteit

Lees over alcohol, drugs, game- en socialmediagebruik onder jongeren. Informatie, risico's en waar je terechtkunt voor hulp.

Het percentage jongeren dat nooit heeft gedronken is in 2023 gestegen ten opzichte van 2022. Inmiddels weten we dat alcohol drinken extra schadelijk is voor jongeren. Daarom is de minimumleeftijd voor alcohol nu 18 jaar. Alcohol kan bij jongeren later voor gezondheidsproblemen zorgen. Ze krijgen sneller een alcoholvergiftiging. Eén glas kan al zorgen voor roekeloos gedrag, omdat jongeren sneller beslissingen nemen zonder na te denken. Dit kan leiden tot onveilige seks, verkeersongelukken en agressief gedrag.

Veel drinken kan het hart, de lever en de maag beschadigen. Jongeren die vroeg drinken, hebben later meer kans op alcoholproblemen. Dit komt omdat hun hersenen gevoeliger worden voor het fijne gevoel van alcohol.

Gedrag van ouders

Als ouders drinken, zien kinderen dit als voorbeeld. Dit kan ervoor zorgen dat kinderen ook eerder gaan drinken. Ouders hebben dus een belangrijke rol. Maak duidelijke afspraken, geef het goede voorbeeld en geef thuis geen alcohol. Kinderen drinken minder als er goede afspraken zijn met ouders. Op ALCOHOLinfo en Loes.nl staan tips voor een goed gesprek met je kind over alcohol.

Kinderen van alcoholverslaafde ouders

Wil je als kind of jongere contact met andere kinderen van alcoholverslaafde ouders? Kijk dan op de site van Tactus verslavingszorg.

Strafbaar

Meerderjarigen zijn strafbaar als ze alcohol geven aan minderjarigen op openbare plekken. Minderjarigen mogen geen alcohol bij zich hebben op openbare plekken. Winkeliers mogen geen alcohol verkopen aan jongeren onder de 18 jaar. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld cafés, sportkantines en festivals.

De overheid heeft nog andere maatregelen genomen om jongeren minder te laten drinken:

  • De overheid maakt afspraken met scholen over (niet) drinken van alcohol rond scholen en tijdens schoolactiviteiten.
  • Alcoholmerken mogen geen reclame maken gericht op jongeren. Dit is afgesproken in de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken (RvA), een zelfreguleringscode door de alcoholbranche waarin afspraken zijn gemaakt over alcoholreclame.

Tactus verslavingszorg

Tactus biedt hulp en advies aan jongeren voor elke vorm van verslaving, ook in combinatie met andere problemen. Tactus biedt informatie, ondersteuning en hulp aan jongeren tot en met 23 jaar met een verslaving aan bijvoorbeeld drugs, alcohol, gokken of gamen. Het team Jeugd & Preventie is gevestigd op de eerste etage aan de Bellavistastraat 7 in Almelo.

Website: Tactus Verslavingszorg

Wat is vapen?

Een vape is een elektronische sigaret met een batterij, ook wel ‘e-sigaret’ genoemd. De vape bevat geen tabak, maar wel een vloeistof (e-liquid). De vloeistof bevat vaak nicotine. De vape verwarmt de vloeistof, waardoor de vloeistof verdampt. De damp adem je in via het mondstuk van de vape. Het gebruik van een vape wordt ‘vapen’ genoemd.

Populair onder jongeren

De tabaksindustrie richt de marketing van vapes bewust op kinderen en jongeren. Vapes lijken vaak op een markeerstift of USB-stick. Vapes zijn er in allerlei kleuren en smaakjes, zoals chocola, kokosnoot of bubblegum.

Hoeveel komt het voor?

Uit nieuwe cijfers blijkt dat bijna net zoveel jongeren vapen als roken. 21,7 % van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) heeft in het afgelopen jaar een e-sigaret gebruikt. Bijna een derde heeft sigaretten gerookt. En 69,1% van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten. Trimbos Instituut Jongerenmonitor tabaks- en nicotineproducten - Trimbos-instituut

Een product dat misschien niet iedereen kent waar ook nicotine in zit, zijn nicotinezakjes (ook wel snus genoemd). In Nederland is de verkoop verboden als ze meer dan 0,035 milligram nicotine per zakje bevatten. Toch worden op de markt zakjes met hoge concentraties aangetroffen en heeft 4,3% van de jongeren het afgelopen jaar snus gebruikt.

Risico’s

Op de langere termijn is nicotine ook schadelijk voor jongeren. Het verstoort de aanleg van verbindingen in de hersenen. Als die verbindingen niet worden aangelegd, dan komt dat later ook niet meer goed. Zij hebben op latere leeftijd bijvoorbeeld meer kans op concentratieproblemen of het ontwikkelen van een depressie

Praat met je kind over vapen

Vapen is populair onder scholieren. Vraag je kind wat het hierover weet en hoe het erover denkt. Leg uit dat je bezorgd bent om de gezondheid en nicotineverslaving. Bespreek hoe je kind kan reageren als het een vape aangeboden krijgt - "nee" zeggen is oké, echte vrienden respecteren dat.

Wat als je kind vapet?

Wees consequent en maak duidelijk dat je vapen afkeurt. Focus op kortetermijneffecten zoals misselijkheid en geldverspilling. Vapen leidt vaak tot roken, wat schadelijk is.

  • Warmte en aandacht
    Kinderen die warmte en aandacht van ouders krijgen, hebben minder kans om verslaafd te raken aan roken en vapen. Praat met je kind erover waarom het gevaarlijk is.
  • Goed voorbeeld
    Jongeren kopiëren gedrag. Roken of vapen in de omgeving (bij ouders of vrienden) vergroot de kans dat je kind het ook gaat doen. Sociale media spelen hierin ook een rol.
  • Een goed gesprek voeren
    Kies een ontspannen moment zonder afleiding, zoals tijdens een wandeling. Luister goed en stel open vragen.
  • Grenzen en afspraken
    Geef duidelijk aan dat je roken, vapen en snus afkeurt en waarom. Maak samen een niet-rokenafspraak, zoals NIX18. Onderzoek toont aan dat zo’n afspraak kan helpen om het beginnen met roken uit te stellen of te voorkomen.
  • Let op signalen
    Veranderingen in gedrag kunnen een teken zijn dat er iets mis is. Bespreek je zorgen met je kind en vraag hoe het gaat.
  • Praat met andere ouders
    Deel ervaringen en maak afspraken met andere ouders. Dit helpt bij een consistente aanpak.

Stoppen met roken - jongeren

Stoppen met roken is niet makkelijk, maar je hoeft het niet alleen te doen.  Wij hebben de hulp om te stoppen met roken in Twente voor jou op een rijtje gezet. Op ikstopnu.nl kun je zien welke hulp er bij jou in de buurt te vinden is. Is er bij jou in de buurt geen plek waar je naartoe kunt? Kijk dan eens naar de online mogelijkheden of ga in gesprek met je huisarts.

Met drugsgebruik wordt bedoeld het gebruik van illegale genotmiddelen, dus niet alcohol of tabak. Onder jongeren in Nederland is cannabis verreweg het meest populaire illegale genotmiddel. Hier hebben we het overigens alleen over het gebruik van genotmiddelen, los van of er sprake is van verslaving.

In Almelo heeft 10% van de jongeren ooit wiet of hasj gebruikt.  4% van de jongeren in Almelo heeft ooit XTC, cocaïne, paddo's, lachgas etc. gebruikt.

Kijk op de website van het Nederlands Jeugdinstituut wat u als ouder/opvoeder kunt doen bij zorgen over het middelengebruik van uw kind Opvoeding en middelenmisbruik. Op de website van Jellinek staan verschillende tests om te kijken of je verslaafd bent.

Op de website van het Nederlands Jeugdinstituut vindt u informatie over gamen en wanneer het een probleem kan worden.

Kenmerken van problematisch internetgebruik

De meeste jongeren hebben hun internetgebruik onder controle, maar sommigen raken verstrikt in problematisch gedrag. Dit kan gepaard gaan met psychologische en sociale problemen. Er is discussie over de vraag of sociale media en games verslavend zijn, en waar de grens ligt tussen normaal en problematisch gebruik.

Tijdsbesteding aan internet

Jongeren besteden steeds meer tijd aan internet. In 2012 was dat gemiddeld 16 uur per week, vier uur meer dan in 2010. Meisjes gebruiken sociale media gemiddeld 12 uur per week, terwijl jongens meer tijd besteden aan online gamen (15 uur per week).

Risicovolle apps en games

Sommige apps en games bevatten mechanismen die vergelijkbaar zijn met gokverslaving. Sociale games combineren snelle beloningen, oneindige gameplay en sociale interactie, wat het risico op overmatig gebruik vergroot. Bron: Problematisch gebruik van sociale media en games

Op de website van Helderopvoeden staat meer informatie over het risico van te veel gamen. Ook het Trimbos Instituut geeft tips over het tegengaan van een gameverslaving. 

Risico’s

  1. Verstoorde balans
    Problematisch gamen kan leiden tot een verstoorde balans tussen gamen en andere dagelijkse activiteiten. Dit kan invloed hebben op schoolprestaties, sociale contacten en zelfs persoonlijke verzorging. Ook geldproblemen kunnen ontstaan door microtransacties in games.
  2. Psychosociale problemen
    Jongeren die problematisch gamen ervaren vaker negatieve emoties zoals stress, frustratie en depressieve gevoelens. Er is ook een verband tussen problematisch gamen en eenzaamheid, een negatief zelfbeeld en sociale angst.
  3. Fysieke klachten
    Langdurig gamen kan leiden tot fysieke problemen zoals vermoeidheid, slaapproblemen en een ongezonde levensstijl door te weinig beweging. 

Kijk voor achtergrondinformatie op de website van het Nederlands Jeugdinstituut. Hier staat ook de informatie over wat jeugdcriminaliteit is.

De jeugdcriminaliteit in Nederland lijkt de laatste jaren stabiel, blijkt uit onderzoek van het CBS en het WODC.

Als u zich zorgen maakt over uw kind, neem dan contact op met uw huisarts. Uw kind kan ook zelf vragen naar de praktijkondersteuner Jeugd (POH) als hij of zij liever niet met uw huisarts praat.

Beschermende factoren

Er zijn beschermende factoren die de kans op jeugdcriminaliteit verkleinen, omdat ze een jongere beschermen tegen eventuele risicofactoren. Een aantal bekende beschermende factoren zijn:

  • persoonlijke kenmerken, zoals goed kunnen reflecteren en impulscontrole
  • steun van ouders in het dagelijks leven van de jongere
  • motivatie om naar school te gaan en bepaalde doelen te behalen
  • het hebben van een baan
  • erkenning van talenten en succeservaringen

Risicofactoren

Er zijn ook factoren die het risico op jeugdcriminaliteit vergroten. Bekende risicofactoren zijn:

  • Antisociale persoonlijkheid.
  • Negatieve of ingrijpende levensgebeurtenissen.
  • Het hebben van criminele vrienden.
  • Familieleden die betrokken zijn bij criminaliteit.
  • Veel schoolverzuim.
  • Wonen in een omgeving met veel aanwezigheid van criminaliteit.

Lees op de website van het Nederlands Jeugdinstituut ook wat u kunt doen als u zich zorgen maakt over uw kind.

Jellinek legt uit wat de rol van opvoeding en de omgeving van een kind is bij verslaving en criminaliteit? 

Signalen herkennen als ouder

Soms laat een kind door zijn gedrag zien dat er iets mis is, zoals verslaving of crimineel gedrag. Let op bijvoorbeeld deze veranderingen:

Veranderingen in uiterlijk en lichaam

  • Rode ogen of ruiken naar wiet.
  • Moeite met concentreren of bewegen.
  • Veel lachen of eten.
  • Slappe spieren of slecht geheugen.

Veranderingen in gedrag

  • Niet naar school gaan of afspraken vergeten.
  • Slechtere schoolresultaten.
  • Alleen zijn of juist veel op straat hangen.
  • Kleine diefstallen of geldproblemen.
  • Slecht slapen of laat thuiskomen.
  • Alleen vrienden die drinken of blowen.

Veranderingen in interesses

  • Andere kleding, muziek of vrienden.
  • Geen interesse meer in hobby’s.
  • Veel praten over drugs of onverschillig zijn.

Veranderingen in emoties

  • Snel boos of verdrietig
  • Weinig energie of teruggetrokken gedrag
  • Wisselende stemmingen of somberheid

Checklist: wil je alles op een rijtje zetten? Klik dan op de website van Jellinek.

Op de website van Jellinek vindt u ook tips over wat u als ouder/opvoeder kunt doen.

Wat kunnen scholen doen?

De overheid heeft vanuit het Trimbos Instituut speciaal voor scholen toolkits gemaakt onder de naam Helder op School. Hiermee kunnen scholen de kinderen voorlichten over de risico’s en gevaren. 

  • Alcohol kan de ontwikkeling van je hersenen verstoren. Als je veel drinkt, heeft dat een duidelijk effect op je geheugen, maar ook op je concentratievermogen. Je schoolresultaten gaan achteruit en er kan blijvende schade ontstaan.
  • Omdat je organen kwetsbaarder zijn, loop je meer kans op maag- of leverstoornissen.
  • Alcohol kan je hormonenbalans verstoren, waardoor de botontwikkeling afgeremd wordt. Bij meisjes kan het menstruatiestoornissen veroorzaken.
  • Je reactievermogen neemt sterker af dan bij volwassenen, waardoor je meer kans loopt op een ongeluk.
  • De zelfcontrole vermindert sneller, waardoor je sneller impulsieve dingen doet of agressief wordt.
  • Black-outs komen duidelijk meer voor. Dit is vooral opvallend bij het snel drinken van een aantal glazen. Als je regelmatig black-outs hebt, kan je geheugen in het algemeen blijvend beschadigd worden.
    Als je veel drinkt op korte tijd is de kans op alcoholvergiftiging veel groter dan bij volwassenen.
  • Vroeg beginnen met alcohol drinken (bijvoorbeeld vanaf 14 jaar) verhoogt aanzienlijk je kans op ernstige alcoholproblemen als je volwassen wordt.

Jellinek heeft een overzicht gemaakt met kenmerken per drug. Zoals bijvoorbeeld giechelig en rode ogen bij wietgebruik. Bekijk het hele overzicht Hoe kun je druggebruik herkennen?

Verslaafd aan gamen:

  • Gamen wordt een verslaving als het je relaties, werk en persoonlijke doelen verstoort.
  • Het kan leiden tot het verliezen van een baan, stoppen met school en minder sociale contacten.
  • Wat begon als een hobby, neemt nu veel uren in beslag en is een verslaving geworden.

Verslaafd aan internet en social media:

  • Het is een verslaving als je elke avond en ochtend je 'feed' moet controleren.
  • Als je geluk afhangt van 'likes' of fans, is het niet meer gezond.
  • Niet zonder kunnen en een drang voelen is het begin van een verslaving.
  • Als je offline niet goed functioneert, slecht contact maakt of altijd online wilt zijn, is er sprake van een verslaving.
  • Als je het benauwd krijgt bij de gedachte geen wifi of mobiel te hebben, is dat een teken van verslaving.

Praat erover met uw huisarts. Deze kan u verwijzen naar gespecialiseerde verslavingszorg. De hulp wordt meestal op afspraak geboden (ambulante behandeling). Soms is een tijdelijke opname in een verslavingskliniek beter. Dat duurt meestal enkele weken. Of loop binnen bij een wijkteam in de buurt.

Er zijn verschillende oorzaken waarom een kind in de jeugdcriminaliteit terecht kan komen. Dat kan komen door verkeerde vrienden, weinig toezicht thuis, verslaving of traumatische gebeurtenissen. 

Ouders en verzorgers spelen een belangrijke rol. Zij kunnen op tijd signalen oppikken en hulp vragen. Als kinderen aan hun lot worden overgelaten kunnen zij sneller op het verkeerde pad raken.  Neem bij zorgen contact op met uw huisarts of loop binnen bij een wijkteam.

Tactus verslavingszorg - Tactus biedt hulp en advies aan jongeren voor elke vorm van verslaving, ook in combinatie met andere problematiek. Almelo, Locatie Bellavistastraat | Tactus Verslavingszorg. Neem contact op met uw huisarts of loop binnen bij een wijkteam.